İngilizcede Direct Object - Indirect Object

İngilizcede Direct Object (Dolaysız Nesne) - Indirect Object (Dolaylı Nesne)

İngilizcede hareket bildiren eylemlerin (action verbs) yer aldığı cümlelerde dolaysız nesne (direct object) kullanılır. Dolaysız nesne, cümlede “Kim?” veya “Ne?” sorularına yanıt veren öğedir. Dolaysız nesneler eylemden doğrudan etkilenirler. Dolaylı nesne (indirect object) ise hareket bildiren eylemlerin yer aldığı cümlelerde dolaysız nesne ile birlikte yer alabilirler. Dolaylı nesne, cümlede “Kim için? veya Kime ?” yada “Ne için veya Neye?” gibi sorulara yanıt veren öğedir. Dolaylı nesne bir cümlede nesne görevinde tek başına yer alamaz ancak dolaysız nesne bir cümlede tek başına yer alabilir. Dolaylı nesne cümlede eylemden (verb) hemen sonra yer alır; onu dolaysız nesne takip eder, ancak cümlede edat (preposition) kullanımı bu kuralı değiştirir.

Örnek:

(1a) The Duke was wealthy. He gave his nephew a million pounds.

Çeviri: Dük zengindi. Yeğenine bir milyon pound sterlin verdi. (Bu cümlede “a million pounds” dolaysız nesnedir (direct object) çünkü eylemden doğrudan etkilenmektedir. “His nephew” dolaylı nesnedir (indirect object) çünkü dolaysız nesneden etkilenmektedir.)

(1b) The Duke was wealthy. He gave a million pounds to his nephew. (Bu cümlede dolaylı “his nephew” ve dolaysız nesnenin “ a million pounds” yerleri “-to” edatı (preposition) kullanarak değiştirilmiştir ancak cümlenin anlamı aynıdır.)

(2) The bride showed her diamond ring to her best friends.

Çeviri: Gelin, pırlanta yüzüğünü en iyi arkadaşlarına gösterdi.

(3) The young man promised her a good life but he couldn’t keep his promise.

Çeviri: Genç adam, kıza iyi bir hayat vaad etti ancak sözünü tutamadı. (1), (2) ve (3) numaralı cümlelerde görüldüğü gibi “-to” edatı ile sıklıkla kullanılan bazı eylemler vardır. Bu eylemlerin listesi aşağıda verilmiştir.

(4) I ordered this new hair dryer for you.

Çeviri: Bu saç kurutma makinesini senin için ben sipariş ettim.

(5) This roast chicken is for my mum. I cooked it for her.

Çeviri: Bu kızarmış piliç annemin. Bunu onun için ben pişirdim. (İkinci cümlede yer alan “it” dolaysız nesne olup “roast chicken” öğesinin yerini tutmaktadır. “For her” ifadesi ise dolaylı nesnedir ve “for my mum” öğesinin yerini tutmaktadır. Bu cümlelerde görüldüğü öğelerin tekrar etmesi durumunda nesne görevindeki zamirler (object pronouns) kullanılabilir. )

(6) Did Mrs. Jones order a new sweater for her husband?

Çeviri: Mrs. Jones eşi için yeni bir süveter sipariş etti mi? (4), (5) ve (6) numaralı cümlelerde görüldüğü gibi “-for” edatı ile sıklıkla kullanılan bazı eylemler vardır. Bu eylemlerin listesi aşağıda verilmiştir.

(7) We haven’t saved a seat for you.

Çeviri: Senin için yer ayırmadık.

(8) The artist sold his paintings to the Duchess for a reasonable price.

Sanatçı, resimlerini uygun bir fiyata düşese sattı. (Bir cümlede birden fazla dolaylı nesne yer alabilir. Bu cümlede “to the Duchess” ve “for a reasonable price” ögeleri dolaylı nesnedir.)

Dolaylı nesnenin (indirect object) yer aldığı cümlelerde “-to” edatı ile beraber sıklıkla kullanılan eylemler şunlardır:

give: vermek

lend: ödünç vermek

hand: elle vermek, elden teslim etmek

pass: onaylamak, devretmek, geçirmek

throw: fırlatmak, atmak

send: göndermek

post: görevlendirmek, postalamak

bring: getirmek

take: almak, götürmek

pay: ödemek, karşılığını vermek

sell: satmak